Утга зохиол шинжээч, судлаач Ч.Билигсайхан агсны "Ухаарахуй" ном ахин хэвлэгдэж байгаа аж. Талийгаачийн гэр бүлийнхний хүсэлтээр энэхүү шинэ хэвлэлийн өмнө бяцхан дурсамж бичиж өглөө. Ум сайн амгалан болтугай!
Хоёр дахиа уншилтгүй ном олон л доо. Гэхдээ дурсахад л жаргалтай учрал шиг сэтгэлд баяр төрж, ахиад уншмаар санагдаад явчихдаг ном цөөнгүй шүү. Тийм л номууд уг нь жинхэнээсээ үнэ цэнтэй байдаг. За, цэцэрхэл ч яамай. Нээрэн, зориуд цаг гаргаж тухлаад хэдэн ном ахиж унших юм сан.
Горькийн сургуульд хамт сурч байсан буриад найз минь шинэхэн бичсэн гурван шүлгээ ирүүлэв. Андрей Мухраев бол Буриадын өнөө цагийн шилдэг зохиолчдын нэг. 2006 онд бил үү дээ, түүний "Цовдлоос" хэмээх жүжиг Улаан-Үүдийн театрт тоглогдож, ихээхэн яриа хөөрөө үүсгэж билээ. Яруу найрагчийн хувьд тэр өөрийгөө ер зарлаж явдаггүй, чимээгүйхэн л шүлгээ биччихээд, тэдгээр шүлгүүдээ хэвлүүлдэг ч үгүй, ийм л хүн. Андынхаа шинэ шүлгүүдийг ганцаараа уншаад өнгөрмөөргүй, уншигчидтайгаа хуваалцмаар байна аа.
Сэлэнгэ аймгийн нутагт, долоон жилийн өмнөх тэр нэгэн өвөл андуудтайгаа авахуулсан энэ зургийг санаандгүй олов. Баруун гар талын захад зогсож буй талийгаач маань хамгийн түрүүн нүдэнд туслаа.
Эрдэнэчулуунтай анх танилцсан өдрөө би тодхон санаж байна. Биерхүү, тарган шар залуу Баянхонгорын залуусын уулзалт дээр анх ирж билээ. Тэр үед бид “Хонгор нутгийн залуус” хэмээх клуб байгуулах санаа хэлэлцэж, Засгийн газраас зохион байгуулдаг “Нэг баг – Нэг бүтээгдэхүүн” хэмээх үзэсгэлэнг өөрсдийнхөөрөө, арай шинэлэг сонирхолтой байдлаар өөрчлөн, Баянхонгороос гаралтай Улаанбаатарчуудын томоохон баяр болгоё гэж ярилцаж асан үе. Хээгүй шинжийн, цүл пал яриатай нөгөө шар залуу чинь Баянхонгор Баянхонгортоо бүр манай Гурванбулаг сумынх болж таарав. Анхнаасаа л элгэмсүү, нийцэрхүү зан нь шууд таалагдаж эхэлсэн. Дараахан нь Гурванбулаг сумын нийслэл дэх Нутгийн зөвлөлийн ажлыг Эрдэнэчулуунд үүрүүлчихсэн юм даг. Тэр бол харин манай сумын ахмадуудын санаа байсан. Ний нуугүй хэлэхэд, манай сумын Нутгийн зөвлөл урьд нь ямаршуу түвшинд ажлаа явуулж ирснийг би л хувьдаа мэдэхгүй. Харин сайн дурын энэ холбоог Эрдэнэчулуун удирдах болсноос хойш манай сумын нэр хүнд илэрхий өсч, юутай ч мань мэтийн олон хүн Гурванбулагаас гаралтайгаараа бахархах болцгоосоон.
- Уншигчийн асуултаас үүдсэн зурвас -
Энэ сайтын холбоо барих хэсгээр нэгэн уншигч “Бөөгийн домог” романы дотор гарч буй ухаа хагдны сар, сүүн сар гэх мэтийг ямар учиртай оноосон нэр вэ, мөн романы төгсгөлд “Буриад-монгол уламжлалт тооллын буга, хуц, их улаан саруудад бичив” гэсэн байгаагаа тайлбарлаж өгөхийг хүсчээ. Ганц уншигчид цахим шуудангаар хариу бичснээс иймэрхүү зүйл сонирхож мэдэх өөр хүмүүст хүргэсүгэй хэмээн шийдснээ толилуулъя.
Энэ ном "Философийн шүлгүүд"-ээс хойш 4 жилийн дараа, 2005 онд хэвлэгджээ.
Уул хичнээн цэнхэртэнэ,
Төчнөөн хол.
Хэдийчинээ гэрэлтэнэ,
Төдийчинээ хүйтэн
хэмээсэн бясалгалын шүлгээс эх авсан энэ номоо нэрлэсэн "Non Plus Ultra" шүлгийг нь та "Бүтээл" хэсгээс уншиж болно.
Г.Аюурзанын цуврал гурван романы хоёр дахь нь болох "Арван зүүдний өр" 2005 онд анх хэвлэгдсэн.
Зүүд судлаач, интернет сайтад зүүдний тэмдэглэлээрээ цуврал нийтлэл хөтлөн бичдэг хүн, зүүдээр наймаалцаж сольсон гар бичмэл, гол баатарт нь зүүдлэгдэж буй эсэн бусын зүүд, зүүд мэт амьдрал... Товчхондоо зүүдний мэт үйл явдлууд өрнөдөг энэ романыг Оросын монголч эрдэмтэн Мария Петрова "Монголч эрдэмтдийн хувь заяаны тухай роман" хэмээн уг номын талаар Санкт-Петербургт тавьсан илтгэлдээ дурджээ.
Роман орос хэлнээ орчуулагдаж, 2010 онд хэвлэгдсэн байна.
Энэ зохиол харилцан шүтэлцээ бүхий нөгөө хоёр романыхаа хамтаар "Гурамсан цадиг" нэрээр шинэчлэгдэн хэвлэгдсэн бий.