Горькийн сургуульд хамт сурч байсан буриад найз минь шинэхэн бичсэн шүлгээсээ ирүүлэв. Андрей Мухраев бол Буриадын өнөө цагийн шилдэг зохиолчдын нэг. 2006 онд бил үү дээ, түүний "Цовдлоос" хэмээх жүжиг Улаан-Үүдийн театрт тоглогдож, ихээхэн яриа хөөрөө үүсгэж билээ. Яруу найрагчийн хувьд тэр өөрийгөө ер зарлаж явдаггүй, чимээгүйхэн л шүлгээ биччихээд, тэдгээр шүлгүүдээ хэвлүүлдэг ч үгүй, ийм л хүн. Андынхаа шинэ шүлгүүдийг ганцаараа уншаад өнгөрмөөргүй, уншигчидтайгаа хуваалцмаар байна аа.

 

***

 

Танхим хоосорч. Тайз эзгүйрч.

Тараад одсон үзэгчдийн зай л үлдэж.

Нижигнэсэн алга ташилт цуурай ч үгүй замхарч.

Нэг удаа үхлээ, одоо ахиад л нөгөө дүртэйгээ

Бүхнийг шинээр эхлэх үлдлээ. Ээ, жүжигчээн гэж.

 

Шаналалдаа болоод атийж бөгтийгөөд,

Шахмал хоолойгоор Бурханд хандаж залбирах зуураа,

“Өө, түүнийг би үнэхээр л зовж байна гэж бодсон юм,

Үнэндээ жүжиглэж л байж шүү дээ” хэмээхийг сонсоно.

 

Тайзнаа засаатай орны ирмэг түшээд,

Тачаадал, бахдалдаа амьсгаа нь бачимдан унахад

Өвдөлт зовиур нэвт шингэсэн арьснаас нь

Өөдөсхөн тайтгарлыг хэн нэгэн зүсч авна.

 

***

 

Азгүй дурлал зүрхийг үймүүлчихээд,

Амь тавьчихсаан гэж бодсон юм сан. Үгүй байж.

Ахиад л тэр сэмхэн өндийгөөд, нөгөө л залуухнаараа,

Араас минь тэврээд, хайлсан цасны урсгалд үйчихлээ.

 

Яах гээ юм бол, одоо надаар? Ойлгогдохгүй нь...

Яг л багын зүүд шиг, тэгээд бас мартагдахгүй нь...

Яг л сая жилийн өмнө бөхсөн од тариан талбай дээгүүр

Ярсхийтэл ахин хурцаар гэрэлтэх шиг ээ.

 

***

 

Аз жаргалын үнэртээд л гээгдсэн сэжүүрийн тухай,

Аль эрт улираад өнгөрсөн бүхний тухай

Ийм нэгэн захидлыг тэр бичихээр

Ивлэх нулимсаа ч шудрах сөгөөгүй сууна.

Үрлэн нулимс хуудсан дээр дусч,

Өөрөө тэр ширээ тэгнэн бөхийжээ.

Энхрий дотно царайнууд дэргэд нь бүртэлзэж,

Эгнэгт алдуурсан учралуудаа тэр бүртгэж сууна.

Хажуугаар нь өчнөөн хүмүүс өнгөрч,

Хаа нэгтээ амьсгал хураацгааж, бас амьдарцгааж...

Өөр юу ч тохиох вэ дээ, одоо,

Өмнө нь зөвхөн Аймшигт шүүх л отно.

Тэр зогсолтгүй бичсээр л,

Тэнгэрээс түүнд ийм л тавиланг зэхжээ...

Урьд нь нөгөө л хуудасхан цаас,

Урьд нь нөгөө л захидал нь...

 

***

 

Нэгэнтээ би судсаа хэрчсэн,

Гэхдээ цусаа тогтоосон;

Цав цагаан хананд нялсан,

Гэхдээ хайр бишийг нь таньсан.

Тэртээ алсад хязгааргүй цэлийх

Хов хоосныг ширтэхдээ

Тэнгэрийн орой руу дүүлсэн;

Гунигаа гэвч намдааж чадаагүй.

Тэр л ганцхан, бусдаас нууцлан

Нандигнаж явсан зүйлээ

Тэнгэрээс олж харахдаа би

Өөрийгөө огт мэддэггүйгээ ухаарсан.

Өмнөх ангалыг харайн гарчихаад

Цаашаа тайвуухан алхахдаа би

Үзэсгэлэнт нэгэн бүсгүйг харсан;

Үнэн сэтгэл минь мөнийг таньсан.

Ингээд сүүлчийн үүдийг нээгээд,

Эрт мартсан бүхнээ санасан.

Тэр бүсгүйтэй би цуг амьдарсан,

Тэгэхдээ хайрлаагүйгээ мэдсэн.

 

***

 

Хэн ч өмнө нь хөл тавиагүй,

Мөчрийн завсраар нар ч үзэгдэхгүй бөглүү шугуйд

Хэмгүй эртнээс л зохиогдсон аялгуу мэт

 “Зулзаган хунгуудын бүжиг” санаанд дуурсав.

Уугисан нүүрснээс дөл бадамлах мэт

Адгуусан зөн сэрэх тэр хязгаарт

Эгээ л голын харгианаас түгэх мэт

Энэ л аялгуу сэтгэлд уянгалаад салахгүй нь.

Аяа, энэ хөгжим сансар оддоос ч

Ахмад настай, нэн эртний аялгуу юм шиг;

Аяа, бас дотуур минь унтарсан түүдэг шиг гол

Аниатай зовхи руу минь чинэрэн урсана.

Үзүүр захгүй, одот тэнгэрээс гэнэтхэн

Өөрийнхөө царай тольдогдохыг ажингаа

Өнө мөнхөд ингээд л, аяа,

Шөнийн түүдгийн дэргэд суух сан.