Зохиолч Г.Аюурзанын хүүрнэл зохиолын томоохон хэлбэрийн бүтээлүүдийг тоолох юм бол “Судасны чимээ” долоо дахь роман нь болно. “Гурамсан цадиг”-т багтсан, Ертөнцийн гурван хоосноор зохиомжилсон, эхний бэсрэг романуудын гуравдугаар нь “Бөөгийн домог” хэмээх дөрөв дэх романтай шууд холбоотой байдаг бол, энэхүү шинэ романы таван гол дүрийн нэг нь өмнөх “Цагаан Хар Улаан” романд гардаг эртний эдлэлийн ангуучин Мэндээ ажээ.
Лигдэн хааны гурван эрдэнэ хэмээх домгийн мөрөөр Мэндээ мөшгиж “Судасны чимээ” эхэлнэ. Тэрхүү гурван эрдэнэ гэгч нь Юань төрийн их хасбуу тамга, Хубилай хааны том алтан Махгал бурхан, алтан Ганжуур судар юм. Алтан бурхныг нь олох зорилготой Манж улсын эртний нийслэлд очин, гурван эрдэнийн тахилын сүмд очсон Мэндээ санамсаргүйгээр өндөр барилгын дээврээс унаж бэртэнэ. Лам нар түүнийг хорчин бариачид хүргэснээр зохиол өрнөдөг.
Бөө удамтай, үе дамжсан бариач өвгөн Мэндээг эмчилж байх зуур ер бусын зохиомол түүхээр хэн хүний санаад багтамгүй зохиомол улсын тухай роман бичиж буй зохиолч Хорчин нутагт ирнэ. Зохиолч хайсан домгоо баталгаажуулж авахаас гадна Мэндээг байшингийн оройгоос унаж бэртэнэ гэдгийг Монголд нэгэн эмч судсыг нь барьж үзээд яг таг зөгнөн хэлсэн тухай сонсжээ. Ингээд Улаанбаатарт ирмэгцээ мөнөөх эмчтэй уулздаг...
Цаашаа үйл явдал хэрхэн орооцолдохыг, Мэндээгийн эртний эдлэлийн дон, Насаагийн зохиомол түүх, мөн олон жилийн турш сэтгэлийг нь зэрэмдэглэсэн хайр дурлал юугаар төгсөхийг та 234 хуудас бүхий энэ шинэ номоос дэлгэрүүлэн уншаарай. “Судасны чимээ” роман нийслэлийн номын дэлгүүрүүдэд 20 мянган төгрөгөөр зарагдаж байна.
Зохиогч шүтэлцээт гурван роман болох "Илбэ зэрэглээ", "Арван зүүдний өр", "Цуурайнаас төрөгсөд" бүтээлүүдээ нэгтгэсэн хувилбар. Бас "Илбэ зэрэглээ" роман дотор цухас гараад, тайзан дээр тоглогдож буйгаар дурдагдаад өнгөрдөг "Үхсэн хүний амьдрал" жүжиг энэ хэвлэлд бүрнээрээ багтсан байна. Нэг л гар бичмэл тойрсон, элдэв янзын үйл явдлууд эхлэлээрээ ч, төгсгөлөөрөө ч зангилагдсан, орооцолдоон хэлхээ нь чухамдаа Чингис хаан, түүний эцэг нэгт ах Бэгтэрийн тухай ямар нэгэн нууцлаг романы тухай санаагаар холбогдсон, гэвч энэ л гурван романыг хооронд нь хамаатуулаад буй тэр л гар бичмэл нь ерөөсөө хаа ч байхгүй, тийм л сэжүүрээр бүтээгдсэн зохиол. Эхний романд уг зохиолыг сэдэж бичсэн зохиогч өөрөө гар бичмэлээ шатаачихав. Удаахь романд тэр шатаагдсан зохиолд нэгэн франц хүний бичсэн тайлбарыг олж авсан нэгэн мөнөөх зохиолыг сэргээн бичээд, эцэст нь мөн л шатаачихав. Гутгаар романд эхний романы зохиолчийн хүү, хоёр дахь романы судлаач нар уулзалдаж, судлаач хүүгээс нь өөрийнхөө мөнөөх зохиолын тухай таамаглал алдаатай байсныг олж харна. Тэгээд энэ гар бичмэлийн нууцад мухардсандаа ч юм уу, эсвэл зохиогчийн өөр нэг роман болох "Бөөгийн домог"-т өгүүлдэгчлэн бүтэлгүй дурлалаас ч болсон уу, Байгал нуурын бөглүү арал руу яваад долоон жил сураг тасардаг. Гэхдээ "Гурамсан цадиг" зөвхөн эдгээр хүмүүсийн тухай ч зохиол биш. Энд маш олон үймрэл, дотоод ертөнцийн хямрал, бас бясалгал, амьдралын тухай эргэцүүлэл, бидэнтэй өдөр тутам таардаг олон янзын учрал тохиол, хайр дурлал, цөхрөл мухардал бий. Хэрэв энэ номын дараа үргэлжлүүлээд "Бөөгийн домог"-ийг унших юм бол, зохиогч бүр дөрөмсөн цадиг биччихсэн ч юм шиг сэтгэгдэл төрөх вий.
http://en.wikipedia.org/wiki/Song_of_Songs#References_in_film
"Сонгодог утга зохиолын өлгийн дэргэд Хомэр, шарилын дэргэд Борхэс зогсч байлаа. Хоёр, аугаа их сохор..." гэж Аргентины энэ суут зохиолчийг нас барахад дэлхий дуу алджээ. Постмодернист утга зохиолын түүчээ болсон их бичээчийн хамгаас шилдэг өгүүллэгүүд монгол хэлээр гарсан нь энэ. Г.Аюурзанаас нэгэнтээ хамгийн дуртай зохиолчоо нэрлэнэ үү гэхэд "Монтэнь, Фолкнер, Сартр, Борхэс" хэмээсэн нь бий. Ийнхүү тэрээр хамгийн дуртай зохиолчдоосоо нэг нэг түүвэр эх хэл рүүгээ орчуулж хэвлүүллээ.
Хөгжүүлэгч: BAACHKA, Source: BaA4ka v2.5