IWP-д дотносож нөхөрлөсөн сири зохиолч Халед маань сэтгэл шимшрэм захиа ирүүлжээ. Түүний эх оронд өдгөө иргэний дайн дэгдэж, иргэний дайн ч гэж дээ, яг үнэндээ бол үзэл бодлынхоо төлөө тэмцэгсдийг харгисаар залхаан цээрлүүлэх аллага болж байна.
Халед бол арабын эртний халифуудын удамтай, Дамаск хотноо ЮНЕСКО-гийн соёлын өвд бүртгэгдсэн дундад зууны үеийн шилтгээнд суудаг хүн. Баян хүн биш л дээ, удам дамжин өвлөгдөж ирсэн хөрөнгө нь. Маш сайхан сэтгэлтэй, хамаа намаагүй зантай, халамцахаараа Махмуд Дарвишийн шүлгүүдээс уншаад уйлдаг энэ андын маань нэг роман ноднин Францад хэвлэгдээд, тэр үед Солонгост байсан би миний “Цасны роман”-ыг англи руу орчуулалцсан Матттайгаа хамт мессенжэрээр онлайн тэмдэглэж, тэд 56 градусын сири араки ууж, би хямдхан макколи дэлгэцтэйгээ тулгасан сан. Өнгөрсөн намар би түүнд захидал бичиж “Сири яагаад байгаа юм бэ? Чиний болон найз нөхдийн чинь амьдрал зүгээр үү?” гэж асуухад мань фэйсбуук дээрээ миний захиаг хуулж тавиад доор нь “Баярлалаа, Аюур аа. Миний эх оронд одоо шинэ үе ирж байна. Манай ард түмэн шинэ сонголтоо хийх гэж байна. Яг л Египет шиг” хэмээн их л өөдрөг хариулт бичиж байсан юм. Гэвч өнөөдөр байдал хамгийн муу тал руугаа эргэжээ.
Зохиолч хүнд зохиолчдоос нь илүү ойр дотно нөхөд байдаггүй. Халед маань зохиолчдод хандахаас өөр яах ч билээ? Намайг тэр орос зохиолчидтой ойр дотно гэж боддог тул, захидлыг нь хувилаад оросууд руу явуулж өгөөч гэсэн байна. Одоо би энэ хавсралтыг хэдэн буриад анд руугаа, бас Виктор Пелевин, Людмила Улицкая хоёр руу явуулах гэж байна. Тус болох эсэхийг мэдэхгүй. Хөөрхий, колоничлогдож гүйцсэн миний муу хэдэн буриад найзад Оросын үзэл санаанд нөлөөлөх чадал ч гэж юу байх вэ. Пелевин эрхбиш Оросын №1 зохиолчид тооцогдож яваа хүн ядахнаа сонинд нэг юм бичих байгаа?
http://arablit.wordpress.com/2012/02/08/open-letter-from-syrian-author-khaled-khalifa/
Зохиогч шүтэлцээт гурван роман болох "Илбэ зэрэглээ", "Арван зүүдний өр", "Цуурайнаас төрөгсөд" бүтээлүүдээ нэгтгэсэн хувилбар. Бас "Илбэ зэрэглээ" роман дотор цухас гараад, тайзан дээр тоглогдож буйгаар дурдагдаад өнгөрдөг "Үхсэн хүний амьдрал" жүжиг энэ хэвлэлд бүрнээрээ багтсан байна. Нэг л гар бичмэл тойрсон, элдэв янзын үйл явдлууд эхлэлээрээ ч, төгсгөлөөрөө ч зангилагдсан, орооцолдоон хэлхээ нь чухамдаа Чингис хаан, түүний эцэг нэгт ах Бэгтэрийн тухай ямар нэгэн нууцлаг романы тухай санаагаар холбогдсон, гэвч энэ л гурван романыг хооронд нь хамаатуулаад буй тэр л гар бичмэл нь ерөөсөө хаа ч байхгүй, тийм л сэжүүрээр бүтээгдсэн зохиол. Эхний романд уг зохиолыг сэдэж бичсэн зохиогч өөрөө гар бичмэлээ шатаачихав. Удаахь романд тэр шатаагдсан зохиолд нэгэн франц хүний бичсэн тайлбарыг олж авсан нэгэн мөнөөх зохиолыг сэргээн бичээд, эцэст нь мөн л шатаачихав. Гутгаар романд эхний романы зохиолчийн хүү, хоёр дахь романы судлаач нар уулзалдаж, судлаач хүүгээс нь өөрийнхөө мөнөөх зохиолын тухай таамаглал алдаатай байсныг олж харна. Тэгээд энэ гар бичмэлийн нууцад мухардсандаа ч юм уу, эсвэл зохиогчийн өөр нэг роман болох "Бөөгийн домог"-т өгүүлдэгчлэн бүтэлгүй дурлалаас ч болсон уу, Байгал нуурын бөглүү арал руу яваад долоон жил сураг тасардаг. Гэхдээ "Гурамсан цадиг" зөвхөн эдгээр хүмүүсийн тухай ч зохиол биш. Энд маш олон үймрэл, дотоод ертөнцийн хямрал, бас бясалгал, амьдралын тухай эргэцүүлэл, бидэнтэй өдөр тутам таардаг олон янзын учрал тохиол, хайр дурлал, цөхрөл мухардал бий. Хэрэв энэ номын дараа үргэлжлүүлээд "Бөөгийн домог"-ийг унших юм бол, зохиогч бүр дөрөмсөн цадиг биччихсэн ч юм шиг сэтгэгдэл төрөх вий.
http://en.wikipedia.org/wiki/Song_of_Songs#References_in_film
"Сонгодог утга зохиолын өлгийн дэргэд Хомэр, шарилын дэргэд Борхэс зогсч байлаа. Хоёр, аугаа их сохор..." гэж Аргентины энэ суут зохиолчийг нас барахад дэлхий дуу алджээ. Постмодернист утга зохиолын түүчээ болсон их бичээчийн хамгаас шилдэг өгүүллэгүүд монгол хэлээр гарсан нь энэ. Г.Аюурзанаас нэгэнтээ хамгийн дуртай зохиолчоо нэрлэнэ үү гэхэд "Монтэнь, Фолкнер, Сартр, Борхэс" хэмээсэн нь бий. Ийнхүү тэрээр хамгийн дуртай зохиолчдоосоо нэг нэг түүвэр эх хэл рүүгээ орчуулж хэвлүүллээ.
Хөгжүүлэгч: BAACHKA, Source: BaA4ka v2.5