Бүтээл
Тэнгэрт үлдсэн шувууны мөр...
ПЕТУШКИ

 

                Түүнийг чухам хаашаа явсныг би мэдээгүй. Курский вокзалын зам дээр, хариугүй хөдлөх гэж байгаа цахилгаан галт тэргэнд цангасан амаар шунамгайхан үнсэлцээд л салсан. Шар үстэй бүсгүйчүүлд хар савхин хүрэм гойд зохьдог. Тэр шаргал үсэнд би их л хоргодсон сон.

                Нэрийг нь ч мартчихжээ. Харин зогсоолын тавцангаар уруудан буцаж явахдаа хот хоорондын цахилгаан галт тэрэгний чиглэл заасан самбарт “Петушки” хэмээх өртөөний нэрийг бусдаас илүү тод, том үсгүүдээр бичсэнийг харж билээ.

              Тэр Петушки руу яваагүй байх л даа. Хаа ч билээ, нэг театрт Венедикт Ерофеевын зохиолоор “Москва-Петушки” гэсэн жүжиг тавьж буй тухай зарлал харснаа гэнэт санаж,

                -Өө, Петушки гэдэг чинь Москва орчмын нэг суурингийн нэр байх нь гэж тэгэхэд бодсон юм.

                Мартчихжээ. Тийм ч болоод гэнэт саналаа. Хэзээ нэгэн цагт, ингээд яг унтахын даваан дээр, нойр хүрч байх үед гэнэтхэн санагдах, одоо бол таг мартагдчихсан хичнээн учрал цээжний гүнд нуугдан бий бол?

 

                Тэр охин шар үстэй, хар савхин хүрэмтэй, тоонолжин хээт торон оймстой байв. Гудамжны урт модон сандал дээр, өвдгөө тэвэрчихээд, согтуу унтаж байсан юм.

                Сэрээд над руу нойрмог, будагтай зовхио нээж харснаа ичингүйрэн инээмсэглэж билээ.

                -Чи даарахгүй байна уу? гэж би хөл рүү нь зааж асуусан.

                -Үгүй.

                Бүх л шөнөжин бид чухам хаагуур явсныг ч мартчихжээ. Түүний нэрийг цасан дээр монгол үсгээр бичиж үзүүлэхэд, тэр маш их баярлаж, миний бичсэнийг ахин ахин дуурайж цасан дээр зурсан сан. Надад ч, түүнд ч цаас үзэг байгаагүй. Харин ямар нэрийг цасан дээр бичиж байснаа би одоо мартжээ.

                Надад гурав, түүнд таван рубль, бас хэн хэнд маань нэлээд хэдэн задгай зоос байсан ч, бидэнд ороод суучих газар олдоогүй юм.

                Гэнэтхэн чанга хөгжим дуугарсан машин ойролцоо ирж зогсов. Нэлээд удсанаа, дотроос нь учиргүй бүдүүлэг хар үгсээр хашгиралдсан гурван залуу гарч ирээд бидний зүг гүйлддэг байгаа. Охин даарч хөрсөн нарийхан хуруунуудаар гараас минь шүүрээд, бид хажуугийн байшин руу ухасхийж, ашгүй ажиллаж байсан цахилгаан шатанд оров. Лав арван гурав дөрвөн давхарт гарсан байх. Тэгээд шатыг дөрвөн давхар тийш буцаалаа.

                Тав зургаан минут лав болсоон.

                Удалгүй, чанга хөгжимтэй машин чимээгүй шөнийн гүнд дугуйгаа хяхтнуулан хөдлөх нь сонстов. Хөгжмөөр нь “Ace of Base” хамтлагийн, тэр үед ихэд түгж байсан “All That She Wants” хэмээх дуу явна. Бид инээлдэж дууг даган аялсан сан.

                Харанхуйд бид цаг хэртэй тэврэлдэн суугаад, гадагш гарахад гэгээ орж байлаа. Ийн тэврэлдэн суух үедээ би гараа нуруу руу нь оруулж нэг хачирхалтай зүйлийг тэмтэрч үзсэн юм.

                -Энэ юу вэ?

                -Далавч.

                Үнэхээр л багадаа Майн баяраар нисгэж байсан тагтааны далавчирхуу хос зүйл тэмтрэгдсэн нь бүлээхэн, амьсгалынх нь аясаар үл мэдэг хөдөлж байв. Гэхдээ мөнөөх далавч мэт зүйл тагтааных шиг жижигхэн тул эзнээ нисгэж яавч хүчрэмгүй санагдсан. Хэдийгээр ер бусын зүйл боловч надад өдтэй ширүүн далавчийг бус, охины нурууны торгомсог зөөлөн арьсыг илэх нь илүү таалагдаж байсан.

                Дараа нь би түүнийг вокзал руу хүргэн өгч, таксины жолоочид гурван рублиэ өгөв. Өглөөний эхний цахилгаан галт тэрэгний хүйтэн сандал дээр бид зэрэгцэн суугаад, цангасан амаар үнсэлцэж эхэлмэгц л галт тэрэг түрхийн хөдөлсөн юм. Би ч бушуухан гүйж цардмал перрон руу үсэрлээ.

Шинэ ном

Хүннү, Сяньби улсын үеийн яруу найргаас эхлээд ардын дууны шүлэг, бүхий л цаг үеийн Монголын үгийн урлаг дахь үзэгдэл амжилт болсон бүтээлүүд нэг дор. Г.Аюурзана, Л.Өлзийтөгс нарын сонголтоор шигшсэн эдгээр шүлгүүд үндэснийхээ соёлыг мэдэрч танья гэсэн хэн бүхэнд зориулагдсан юм.

Гүн ухааны афоризмуудын шигшмэл түүвэр. Г.Аюурзанын сонгож орчуулсан эдгээр онч мэргэн хэлц үгсийг сэдэвчлэн аймагласан тул чухаг үгсээ хайхад дөхөм болжээ.